وي افزود: اين شورا تاكنون در اين باره چند اجلاس و ملاقات هاي زيادي داشته اما براي نتيجه گيري و صدور قطعنامه بايد بيشتر صبر كرد. فعلا چندين گروه بازرسي به ايران اعزام شده اند كه در زمينه هاي گوناگوني تخصصي مثل عمليات تبديل اورانيوم و تهيه آب سنگين تحقيق مي كنند. به هر حال آژانس بين المللي انرژي اتمي به اين صورت در ايران حضوري مداوم دارد.
گوازدكي در پاسخ به پرسشهاي مكرري در مورد انفعال آژانس در مورد زرادخانه اتمي اسرائيل و برخورد دوگانه گفت: درست است كه در جهان و در منطقه خاورميانه كشورهايي هستند كه در سطوح يا مراحل مختلف تهيه سلاح اتمي قرار دارند و ما احساس مردم را در مورد وجود چنين كشورهايي درك مي كنيم. ما با برخورد دوگانه يا متفاوت با فعاليت هسته اي كشورها مخالف هستيم و دكتر برادعي تأكيد دارد كه فعاليت همه كشورها را بايد بدون تبعيض و با سياست يگانه اي زير نظر گرفت. تنها در اين صورت است كه مي توان امنيت را در سطح جهاني تضمين نمود.
وي افزود: موضوع ديگر اين است كه اسرائيل و هند و پاكستان سه كشوري در جهان هستند كه قرارداد مربوط به محدود كردن سلاحهاي هسته اي را امضا نكرده اند و خود را در قبال مقررات آن متعهد نمي دانند. اين سه كشور برخلاف ساير كشورهاي جهان، از مقررات آژانس بين المللي پيروي نمي كنند و آژانس قادر نيست به آنها بازرس بفرستد تا از فعاليت هاي هسته اي آنها باخبر شود.
سخنگوي آژانس در خصوص اين اتهام كه سازمان بين المللي متبوعش تحت سيطره آمريكاست گفت: موضع دكتر البرادعي اين است كه تمام كشورها بايد به قرارداد منع توليد سلاحهاي هسته اي بپيوندند، تا آژانس بتواند فعاليت آنها را در زمينه استفاده از انرژي اتمي كنترل كند. اما در حال حاضر هيچ قانوني نيست كه اين كشورها را به امضا كردن پيمان محدودسازي انرژي اتمي و پيوستن به آژانس بين المللي مجبور كند.
گوازدكي ادامه داد: بايد به ياد آورد كه كشورهاي گوناگون جهان شرايط نابرابري دارند و در نتيجه در برابر جامعه بين المللي هم تعهدات و الزامات متفاوتي دارند. اين واقعيت پذيرفته شده اي است كه پنج قدرت بزرگ اتمي جهان يعني آمريكا، بريتانيا، فرانسه، روسيه و چين، به پذيرفتن مقررات منع توليد سلاح هاي اتمي ملزم نيستند و ما از نظر حقوقي براي بازرسي فعاليت آنها مجاز نيستيم و نمي توانيم آنها را مجبور كنيم. البته ما دلمان مي خواهد كه آنها هم به توافقنامه منع توليد سلاحهاي اتمي بپيوندند تا آژانس بتواند بر فعاليت اتمي آنها نظارت كند، اما فعلا ما هيچ امكاني براي نظارت بر عمليات اتمي آنها نداريم.
وي گفت: بايد توجه داشت كه آژانس بين المللي يك سازمان بي طرف است كه برپايه تحقيقات عيني كار مي كند. گزارش هاي ما گاهي براي كشورها خوشايند است و گاهي خوشايند نيست و از كار ما ايراد مي گيرند. براي نمونه به كساني كه آژانس را زير نفوذ ايالات متحده مي دانند بايد يادآوري كرد كه در مواردي، از جمله در رابطه با عراق، ما گزارش هاي زيادي داشتيم كه چندين مورد از آنها توسط دكتر البرادعي به شوراي امنيت سازمان ملل ارائه شد. اگر به خاطر داشته باشيد، دولت آمريكا به هيچوجه با اين گزارش ها موافق نبود. با وجود اين ما از ديدگاه خود عقب نشيني نكرديم. آن گزارشها منتشر شدند، چون ما بر اساس واقعيات مشخص كار مي كنيم و نه از روي ميل يا سليقه كشورهاي گوناگون.
وي در پاسخ يك شنونده ايراني كه برنامه هاي هسته اي كشورش را منطقي و صلح آميز خوانده و به توجه به محدوديت هاي انرژيك جهان در آينده از آن دفاع مي كرد گفت: ما خواست كشورها را براي دستيابي به انرژي هسته اي براي اهداف مسالمت آميز قبول داريم و به آن احترام مي گذاريم. اين حق تمام كشورهاست كه ذخاير انرژي خود را از راه هاي گوناگون گسترش بدهند. تنها مسئله ما اين است كه به خاطر اهميت و حساسيت انرژي اتمي، فعاليت ها و اقدامات اين كشورها در اين عرصه بايد تحت نظارت و كنترل دائمي باشد.
سخنگوي آژانس افزود: ما از اين نظر با ايران مشكل داريم زيرا دولت اين كشور حدود بيست سال برنامه اتمي خود را لغو كرد، اما سال گذشته آشكار شد كه اين كشور برنامه هاي اتمي گسترده اي دارد. اين موضوع البته نگراني جامعه جهاني را برانگيخت و فضايي از بي اعتمادي ايجاد كرد. ايران فعلا در ميان كشورهايي است كه آژانس بين المللي فعاليت هسته اي آن را با جديت دنبال مي كند. البته اين موضوع شايد براي عده اي از ايرانيان غيرقابل درك باشد، اما آژانس بين المللي هم اساسنامه و وظايفي دارد كه به آنها عمل مي كند. در مورد ايران هدف ما فقط اين است كه مطمئن شويم برنامه اتمي اين كشور در جهت صلح و امنيت قرار دارد.
وي افزود: ما تنها واقعيت ها و يافته هاي بازرسان خود را گزارش مي كنيم. در حال حاضر ما در ايران در حال جمع آوري اطلاعات و مدارك زيادي هستيم و اميدواريم كه اين اطلاعات ما را به سمت اين نتيجه گيري هدايت كند كه برنامه هاي هسته اي ايران براي مصارف صلح آميز است، ولي ما هنوز به اين نتيجه نرسيده ايم و بايد اطلاعات بيشتري جمع آوري كنيم. منظور من اين است كه باورهاي مختلفي هست كه برخي از آنها سياسي است ولي نتيجه گيري ما بر اساس واقعيت هاست.
گوازدكي در مورد برخورد آژانس با ايران در صورت قطع همكاريهايش گفت: درصورت همكاري نكردن يك كشور، آژانس گزينه هاي زيادي پيش روي خود ندارد. يكي از مثال هاي اخير در مورد عدم همكاري يك كشور با آژانس، كره شمالي است كه در دسامبر سال 2002 از بازرسان آژانس خواست كه آن كشور را ترك كنند. ما پرونده اين كشور را كه مورد خيلي مشخصي بود در شوراي حكام مطرح كرديم و آژانس شديدترين تصميمي را كه مي توانست، در اين مورد اتخاذ كرد و آن ارجاع پرونده آن كشور به شوراي امنيت بود. شوراي امنيت تنها نهاد بين المللي است كه مي تواند به اين گونه موارد رسيدگي كند.
وي بدون اشاره به كوتاهي ها و تخلفات آژانس و كشورهاي صاحب تكنولوژي هسته اي كه تعهد متقابل براي ارائه فناوري هاي مربوطه به ايران داشته اند ، صرفا دولت ايران را به كوتاهي متهم كرد و افزود: دولت ايران در چند مورد كوتاهي كرده است. در طول بيست سالي كه از برنامه هاي هسته اي ايران مي گذرد، اين كشور تعداد زيادي از تأسيسات و واردات مواد را گزارش نكرده است. طبق توافقنامه هاي آژانس همه اين موارد بايد اطلاع داده مي شد. البته ايران توضيحي دراين باره داده است مبني بر اينكه مواد لازم براي برنامه هاي صلح آميز هسته اي خود را از بازار سياه خريداري كرده، به هر حال گزارش نكردن اين موارد نقض توافق هاي آژانس بين المللي انرژي اتمي بوده است.
او ادامه داد: موارد مشابه زيادي از نقض اين توافق نامه ها در گذشته نداشته ايم. عراق در سال 1990 مثال خوبي در اين مورد است. عراق برنامه هاي ساخت سلاح اتمي خود را از جامعه جهاني پنهان ساخت. يا در مورد كره شمالي كه اين كشور بازرسان را از كشور بيرون كرد. اينها موارد نقض توافق نامه ها بود.
گوازدكي در مورد اقداماتي كه ايران بايد براي جلب رضايت آژانس انجام بدهد افزود: موارد مختلفي هست كه نمي توانم همه آنها را يكجا بگويم. ولي به دو مسئله عمده اشاره مي كنم كه ايران بايد به آنها پاسخ دهد: اول وجود ذرات اورانيوم غني شده با غلظت بالاست كه ما در تعدادي از تأسيسات ايران شناسايي كرديم. اين نوع اورانيوم نبايد در ايران وجود داشته باشد، زيرا در برنامه هاي صلح آميز هسته اي كاربردي ندارند و آژانس بايد بداند كه اين مواد از كجا آمده است. مسئله دوم برنامه سانتريفوژ "پي دو" است كه ايران ابتدا گفت كه چنين برنامه اي ندارد و سپس اعلام كرد كه چنين برنامه اي دارد و ما هم كم كم اطلاعات بيشتري در اين مورد كسب مي كنيم. ما بايد اطمينان حاصل كنيم كه در مورد اين برنامه و موادي كه در آن مورد استفاده قرار مي گيرد، اطلاعات كافي داريم و در اين مورد به همكاري ايران نياز داريم. ما به اطلاعات يك جا و يكپارچه نياز داريم. متأسفانه در سال گذشته اطلاعات از سوي ايران كم كم در اختيار ما قرار مي گرفت و بعضا گفته هاي ايران تغيير مي كرد و يا اطلاعات يكدست داده نمي شد. ما اميدواريم كه در هفته هاي آينده اطلاعات كامل و جامعي از ايران دريافت كنيم.
او افزود: البته وقتي كه ايران آژانس را در مورد برنامه هاي هسته اي خود راضي كند، با آن كشور هم مانند همه كشورهاي ديگر كه به موافقت نامه هاي بين المللي از جمله پروتكل الحاقي پايبند هستند، رفتار خواهد شد. اين كشورها مورد بازبيني بازرسان آژانس قرار مي گيرند و ما به نظارت خود بر برنامه هاي هسته اي ايران ادامه خواهيم داد. همانطور كه بر 900 واحد از تأسيسات هسته اي مختلف نظارت داريم. اين آينده اي است كه اميد داريم در مورد ايران هم اتفاق بيفتد.
سخنگوي آژانس در مورد زمان احتمالي بسته شدن پرونده ايران يادآور شد: متأسفانه از نظر بازرسي ها ما كنترل كاملي بر زمان نداريم. ما هر كاري بتوانيم مي كنيم ولي كار ما وابسته به اطلاعاتي است كه گروه بازرسان كسب مي كنند و در بعضي موارد از جمله ايران كار ما بستگي به اطلاعاتي دارد كه كشورها در اختيارمان مي گذارند. هرچه زودتر ايران اطلاعات لازم را به ما بدهد، ما سريعتر مي توانيم به نتيجه برسيم ولي در سال گذشته ما نتوانستيم اطلاعات جامع و به موقع از ايران دريافت كنيم و حتي گاهي اطلاعات ارائه شده پرسش هاي بيشتري برانگيخت. اين سبب شد كه شيوه هاي تازه اي براي تحقيق به كار گيريم.
وي با رد تعيين ضرب الاجل براي ايران گفت: تا جايي كه به ما مربوط مي شود، مايليم كه اين روند يك روز هم بيشتر از حد لازم طول نكشد. ما مي خواهيم هر چه زودتر به نتيجه برسيم. مايليم كه تا سپتامبر كه شوراي حكام جلسه دارند اين كار تمام شود، ولي براي تكميل اين روند نياز به همكاري ايران داريم. در مورد اورانيوم غني شده با غلظت بالا، نياز به كمك كشورهاي ديگري داريم كه اين مواد از آنجا آمده است.
نظر شما